فصلنامه مطالعات مبارزه با مواد مخدر

مقایسه تحمل پریشانی، تکانشگری، بازداری رفتاری و فعال سازی رفتاری درافراد سوءمصرف کننده مواد و افراد بهنجار شهر کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ، گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه

2 کارشناس ارشد ،گروه روان شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه

چکیده

وابستگی به مواد، یک نگرانی جدی بالینی همراه با هزینه های قابل توجه اقتصادی، اجتماعی و شخصی است که سطوح بالایی از رفتارهای خود مخرب و آسیب رسان برای سلامتی را در پی دارد. و یکی از بزرگترین مشکلات جوامع انسانی معضل اعتیاد است که سلامت جامعه، خانواد و فرد را به خطر می اندازد و باعث از دست رفتن کارکردهای فردی، شغلی، خانوادگی و اجتماعی می شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تحمل پریشانی، تکانشگری، بازداری رفتاری و فعال سازی رفتاری در افراد سوءمصرف کننده مواد و افراد بهنجار انجام شد. روش پژوهش مورد استفاده، علی- مقایسه ای وابزار تحقیق، شامل )، مقیاس تکانشگری بارت (1995)، پرسش نامه تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005) و پرسش نامه بازداری رفتاری و فعال سازی رفتاری کارور و وایت (1994) بود. نمونه آماری تحقیق، شامل 75 نفراز معتادان بستر ی در مراکز  اقامتی ترک اعتیاد شهر کرمانشاه و تعداد 75 نفرافراد بهنجار که به روش تصادفی، انتخاب شد که به وسیله ابزار های پژوهش سنجش شدند و برای تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و برای تحلیل فرضیات از تحلیل واریانس چند متغیره مانوا استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تفاوت معناداری بین تحمل پریشانی، تکانشگری و سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتاری در معتادان و افراد بهنجار می باشد در نتیجه می توان چنین گفت که تحمل پریشانی، تکانشگری از جمله متغیرهای روان شناختی منفی هستند که می تواند تاثیر زیادی بر مصرف مواد داشته باشند، بنابراین نیازمند برنامه ریزی مناسب و جامع جهت تعدیل و اصلاح این متغیرها می باشد.

کلیدواژه‌ها

  1. اختیاری ،حامد ؛صفایی ،هومن ؛اسماعیلی ،غلامرضا ،عاطف وحید ،محمدکاظم ،عدالتی ،هانیه و مکری ،آذرخش.(1387).روایی و پایایی نسخه های فارسی پرسشنامه های آیزنک،بارت،دیکمن و زاکرمن در تعیین رفتارهای مخاطره جویانه و تکانشگری.مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران.شماره 3.
  2. اختیاری،حامد؛جنتی،علی؛پرهیزگار،احسان؛بهزادی،آرین؛مکری،آذرخش(1383).ادراک زمان،روش های ارزیابی آن و معرفی یک مطالعه ی مقدماتی به وسیله ی تعدادی ازآزمون های کامپیوتری جدید برایر آزمودنی فارسیزبان.تازه های علوم شناختی،سال پنجم،شمارهه 4،49-36.
  3. اختیاری،حامد؛بهزادی،آرین(1380).قشر پره فرونتال،اختلال های تصمیم گیری و آزمون های ارزیابی کننده،تازه های علوم شناختی،سال سوم،شماره 3،86-64.
  4. احمدی، فرید؛ تقی پور، ابراهیم؛ خدابخشی، آناهیتا. (1389). مقایسه سبک های هویت یابی نوجوانان با یا بدون سوء مصرف مواد. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، سال چهارم، شماره سیزدهم، ص 39- 41.
  5. انجمن روانپزشکی آمریکا (1395). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی. ترجمه فرزین رضاعی، سیدعلی فخرایی، آتوسا فرمند، علی نیلوفری، ژانت هاشمی آذر، فرهاد شاملو. تهران، نشر ارجمند.
  6. پور مودت،خاتون؛علیزاده،داود؛زارعی،راضیه؛شیخ محسنی،اسماعیل،مقایسه تحمل پریشانی در معتادان به مواد مخدر و افراد غیر معتاد،سومین همایش بیند المللی افق های نوین در علومتربیتی،روانشناسیو آسیب های اجتماعی،(1396).
  7. حق شناس،مریم؛لواسانی،مسعود غلامعلی؛فتح آبادی،جلیل.مقایسه سیستم فعال سازی/بازداری رفتاری و ویژگی های سرشت و منش در افراد وابسته به مواد و غیر وابسته.فصل نامه علمی-پژوهشی اعتیاد پژوهی.1396;11(41):153-172.
  8. دباغی، پرویز.(1385)، اثربخشی شناخت درمانی براساس  تفکر نظاره ای و فعال سازی طرحوار های معنوی در پیش گیری از عود مصرف مواد افیونی . پایانامه دکترای تخصصی روانشناسی بالینی . انیستیتو روانپزشکی تهران ، دانشگاه علوم تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشت درمانی ایران.
  9. دوستیان یونس؛ بهمنی، بهمن؛ اعظمی، یوسف و گودینی، علی‌اکبر (1392). بررسی رابطۀپرخاشگری و تکانش گری با آمادگی به اعتیاد، در دانشجویان پسر. فصل نامه علمی پژوهشی توانبخشی، ۱۴(۲)، 109-102.
  10.  سادوک بنجامین؛ سادوک، ویرجینا.(2010). دستنامه جیبی روانپزشکی بالینی کاپلان و سادوک. ترجمه محسن ارجمند، فرزین رضایی، نادیا فغانی جدیدی. (1390). تهران: انتشارات ارجمند،  نسل فردا.
  11.  سادوک، بنیامین؛ سادوک، ویرجینیا. (2006). خلاصه روانپزشکی، ترجمه: نصرت الله پورافکاری (1386). چاپ چهارم، انتشارات شهر آب.
  12. شاهنده،مریم؛آقا یوسفی،علیرضا، تعیین و مقایسه سیستم های مغزی فعال سازی /بازداری رفتاری ومنبع کنترل درونی وبیرونی دانشجویان دختر وپسر،روانشناسی کاربردی،پاییز 1391،دوره 6،شماره 3(پیاپی 23):از صفحه 7تا صفحه 26.
  13. عبداله زاده جدی، آیدا؛ هاشمی، تورج؛ مرادی، علیرضا؛ فرزاد، ولی الله. (1389). نقش سیستم های مغزی/ رفتاری در پیش بینی سوء مصرف مواد. مجله روانشناسی بالینی، سال دوم، شماره 2 (6)، ص: 37-45.
  14.   عبدالهی،رضا.(1386).مقایسه صفات شخصیتی مرتبط با نظام های مغزیفعال سازی/بازداری رفتاری در بیماران افسرده و عادی.پایان نامه کارشناسیارشد روان شناسی عمومی،دانشکده روانشناسی دانشگاه تبریز.
  15.  عدالتی،هانیه و یزدی،بنی جمالی.(1386).بررسیزتاثیر درمان کنترل تکانه بر کاهش تکانشگری در دانشجویان تکانشی دانشگاه الزهراء.پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده ،تهران، دانشگاه الزهراء.
  16. عبدی،رضا؛بخشی پور رودسری،عباس؛علیلو،مجید محمود(1390).میزان حساسیت سامانه های  گرایش و بازداری رفتاری در افراد سوءمصرف مواد،سیگاری و سالم.مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران،17(3)،247-241.
  17.  عزیزی، علیرضا؛ میرزایی، آزاده؛ شمس، جمال (1389). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار.  مجله پژوهشی حکیم، 1(11)، 18-13.
  18. علی مرادی،عبدالطیف؛هوشیار،سمانه؛مدرس غروی،مرتضی،مقایسه فعالیت سیستمهای مغزی رفتاریو سلامت رواند در افراد معتاد وابسته بهمواد مخدر و افراد بهنجار،مجله ی اصول بهداشتی،سال13(4)،زمستان 1390،صفحه 13-304،(1390).
  19.  فتحی، محمد؛ سهرابی، فرامرز؛ سعدیان، مرتضی، مقایسه ویژگ های شخصیت و سبک های هویت در دانشجویان معتاد و غیر معتاد به اینترنت. مجله تحقیقات علوم رفتاری،1392.
  20.  مالکی گمچی،اسداله؛خادمی،علی؛ مقایسه سیستم های مغزی-رفتاری (BAS/BIS)در افرادوابسته به مواد وبهنجار،فصلنلمه علمی پژوهشی طب انتظامی،سال 2 و 3،1393.
  21.  معصومی، سید سعیده،نقش سیستم های مغزی/ رفتاری، نظم جویی هیجان و طرحواره های ناسازگار در وسوسه مصرف مواد در افراد معتاد. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده روانشنانسی و علوم تربیتی،1392.
  22.   مکری،آذرخش؛اختیاری،حامد؛عدالتی،هانیه؛گنجگاهی،حبیب؛نادری،پریسا،ارتباط شاخص های تکانشگری و رفتارهای مخاطره جویانه با شدت ولع مصرف در گروه های مختلف معتادان به مواد افیونی
    ،مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران،سال 14،شماره 3پاییز 1387،268-258.
  23. ندیمی محسن (1394). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی گروهی در افزایش تحمل آشفتگی و بهبود تنظیم هیجانی سوءمصرف کنندگان مواد. فصلنامه اعتیادپژوهی، ۹(۳۶)، 160-141. 
    1. Alavi,K.H.,Modares Ghorouri,M.,Amin Yazdi,S.,Salehi Fadardi,J.(2011).Efficacy of dialectical behavior therapy group (based on the fundamental components of mindfulness,distress tolerance and emotion regulation on symptoms of depression.Fundamentals of Mental Health, 2(13),124-135.(in Persian).
    2. Beauchaine, T. (2001). Vagal tone, development, and Gray motivational theory: toward an integrated model of autonomic nervous system functioning in psychopathology. Dev Psychopahol: 13:183-214Goleman, D. 1998. Working With Emotional Intelligence. Newyork, Bantam Books.
    3. Brandon TH, Herzog TA, Juliano LM, Irvin JE, Lazev AB, Simmons NV (2003). Pretreatment task persistence predicts smoking cessation outcome. Journal of Abnormal Psychology; 112(3): 448-56.
    4. Buss,A.H.,& Plomin,R.(1975).A temperament theory of personality development.In:Evenden,J.A.(1999).Varieties of impulsivity.Psychopharmacology,146,348-361.
    5. Corr,P.J.(2002).J.A.Gary,s reinforcement sensitivity theory:Tests of the joint subsystems hypothesis of anxiety and impalsivity.Journal of personality and Individual Differences,33,511-532.
    6. Choudhury S,Nagel K,Saleha J.Critical neuroscience:Linking science and society through critical practice. Biosocieties 2009;34:61-77.
    7. Corr P J, Pickering AD, Gray JA.Personality and reinforcement in associative and instrumental learning. Pers Individ Dif 1995;19:47-71.
    8. Corr PJ. Reinforcement sensitivity theory and personality. Neurosci Biobehav Rev 2004;28:317-32.
    9. Carver; C. S., & White, T. L. (1994). Behavioral inhibition, behavioral activation,and affective responses to impending reward and punishment:the BIS/BAS scales.Jurnal of Personality and Social Psychology, 67(2),319-333.
    10. Daughters,S.B.,Lejuez,C..W.,Bornovalova,M.A.,Kahler,C.W.,Strong,D.R.,& Brown,R.A.(2005).Distress tolerance as a predictor of early treatment dropout in a residential substance abuse treatment facility.Jornal of AbnormalPsychology,114,729-734.
    11. Dallas TX , David W, Julie K . Staley behavioral neuroscience of drug addiction. Biosocieties 2010;39:22-6.
    12. De Pascalis V, Varriale V, D’Antuono L (2010). Event-related components of the punishment and reward sensitivity. Journal of Clinical Neurophysiology; 121(1): 60–76.
    13. Evenden,J.A.(1999).Varieties of impulsivity.Psycho-pharmacology,146,348-361.
    14. Fowles, D. C. (2001). Biological variables in psychopathology: a psychobiological perspective. In H. Adams & B. Sutker, Comprehensive Handbook of psychopathology. New York: Kluwer Academic/Plenum;13,  p 85-141.
    15.  
    16. Gray JA,McNaughton N. The neuropsychology of anxiety:Reprise.In: Hope DA. (editor).Nebraska Symposium on Motivation.Perspectives on anxiety, panic,and fear.Lincoln:Nebraska University;1996:61-134.
    17.   Gray JA,McNaughton N. The neuropsychology of anxiety: An enquiry into the functions of the septohippocampal system.New York:Oxford University;2000:53-98.
    18. Gary,J.A.(1987).The psychology of fear and steress(2nD Ed).New York:Cambridge University Press.
    19. Hardy DJ, Hinkin CH, Levine AJ, Castellon SA, Lam MN (2006). Risky decision making assessed with the gambling task in adults with HIV. Journal of Neuropsychology; 20(3): 355-360.
    20. Hollander,E.,& Evers,E.(2001).New developments in impulsivity.LANCET,358,949-950.
    21. Jandaghi GH.R,Alli V.Study of the effective factors on quit addiction among the self-introduced addicts in the south of Tehranin 1999.Hakim Res J 2002l;4(4):291-3.(Farsi)
    22. Johnson,S.L.,Turen,R.J.,& Iwata,N.(2003).BIS/BAS Ievels and psychiatric disorder:An epidemiological study.Jornal of PsychopathologicalBehavior Assessment,25(1),25-36.
    23. Kaiser AJ, Milich R, Lynam DR, Charnigo RJ (2012). Negative Urgency, Distress Tolerance, and Substance Abuse among College Students. Journal of Addictive Behaviors; 37: 1075–83.
    24. Kenyazev, C.G., Siobodskaya, H.R. and Wilson, G.O. (2002). Psycho physiological correlates of behavioral inhibition and activation. Personality and Indiviual Differences: 33:600-647.
    25. Mackillop,J.,&De Wit.h.(Eds).(2013).TheWiley-Blackwell Handbook of Addiction Psychopharmacology.John Wiley &Sons.
    26. Moeller,F.S.,Dougherty.D.M.,Schmitz,J.M.,& SWANN,a.c.(2001).Psychiatrivc aspects impulsivity,American ournal of Psychiatry,11,1783-1793.
    27. Rose FR, Mossler DG (2013). BIS/BAS and College Alcohol Use: Motivation, Consequences, and Attention. Journal of Sciences; 13(2); 1-10.
    28. Simons,J.S.,& Gaher ,R.M.(2005).The distress tolerance scale:Development and validation of a self report measure.Motiv Emotion,20(9),83-102.
    29. Williams,A.D.,Thompson,J.,& Andrews,G.(2013).The impact of psychological distress,and tolerance in the treatment of depression.Behaviour Research and Therapy,51(8),469-475.
    30. Zvolensky,M.J.,Bernstien,A.,Vujanovic,.A.A.(2011).Distress tolerance:Theory,Research,and Clinical Application.New York:Guilford Press.
فصلنامه مطالعات مبارزه با مواد مخدر
دوره 11، شماره 42 - شماره پیاپی 42
پاییز 1398
صفحه 11-33