بررسی فقهی دخانیات باتکیه برقاعده لاضررباارائه راهکارهای پیشگیرانه
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد،فقه ومبانی حقوق اسلامی،دانشگاه اردکان، ایران
2 دانشجوی دکتری، فقه ومبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان وبلوچستان،ایران
چکیده
از مهمتریـن مسـائلی کـه تحقیـق و بحـث دربـاره آن بر فقیه واجب است، قواعـد فقهی است که وسـیله ای برای رسـیدن به احکـام فراوانی در تمام ابواب فقه بوده، و در مباحث و ابواب مختلف فقه، فروع مهّمی بر آن مبتنی است یکی از قواعد فقهی، قاعده لاضرر است که تاکنون در مورد آن مباحث مفصلی صورت گرفته است. جستار حاضر با استفاده ازروش کتابخانه ای و اسنادی در گردآوری اطلاعات، می کوشد با روش توصیفی-تحلیلی، عناوین اصلی و کلیات بحث را توصیف کرده و سپس با استفاده از متون فقهی به بررسی کاربرد قاعده لاضرر در مصرف دخانیات و همچنین به ارائه راه کارهایی در جهت کاهش آن در میان نسل نوجوان و جوان بپردازد. نتایج بیانگرآن است که باتوجه به مفاد قاعده لاضرر، انسان ها از ضرر زدن به جسم و بدن خود نهی شده اند و با مصرف دخانیات علاوه بر ضررهای روحی به سلامتی خود نیز آسیب وارد می سازند که این قاعده در حقیقت به عنوان محدود کننده انسان در جهت مصرف دخانیات می تواند کمک قابل توجهی نماید.و در جهت پیشگیری از استعمال آن محیط خانواده و مدرسه و محیط اجتماعی که فرد در آن حاضر می شود نقش اساسی ایفامی کند و این محیط ها می توانند از بروز مصرف اعتیاد مداوم جلوگیری کند و همچنین می توانند نوجوانان و جوانان را به استعمال مداوم آن سوق دهند.
کلیدواژه‌ها
- القرآن الکریم
- احدی.حسن،بنی جمالی.شکوه السادات1379) روان شناسی رشد،چ12،پردیس
- افروز.غلامعلی.خانبانی.مهدی،چیتی.پریسا(1386)ورود به گنجینه بزرگ ونشاط وسلامت ،ایران،ش3781
- ارفی.منصور،اشرفی.مرتضی(1390)سیگارتهدید برای سلامت جامعه،مکتب اسلام،سال51ش4
- تبریزى، جعفرى، محمد تقى(1419) رسائل فقهى،تهران: مؤسسة منشورات کرامت،چ1
- تبریزى، جواد بن على(بی تا) استفتاءات جدید،قم: بی جا
- ثقفى تهرانى، محمد(1398) روان جاوید در تفسیر قرآن مجید،تهران:انتشارات برهان،چ2
- جمعى از مؤلفان( بی تا) مجله فقه اهل بیت علیهم السلام،قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام،چ1
- خالقی.ابوالفتح(1388)مصرف دخانیات وابعادحقوقی مقابله باآن،پژوهش حقوق وسیاست،سال11ش26
- خزایی،علیرضا(1380)نقش معلمان درتوسعه باورهای دینی ورشداخلاق جامعه،مجموعه مقالات همایش معلم وفرهنگ ومدرسه،128-138
- ذوالفقاری.علیرضا،خلجی.رضا(1390)بررسی عوامل موثر برمیزان حضوردانشجویان دین وارتباطات،تهران:قومس
- دلشادتهرانی،مصطفی(1382)سیری درتربیت اسلامی،تهران:دریا
- روح اللهی.روح الله(1385)موادمخدرودخانیات ازدیدگاه فقه مذاهب اسلامی،فصلنامه فروغ وحدت،سال 2ش6
- ساروخانی.باقر(1370)درآمدی برجامعه شناسی خانواده،تهران:سروش
- شاکری نیا، ایرج. .( 1383 ) تربیت دینی با تأکید بر نقش مهم خانواده. مصباح،.50
- شرفی.محمدرضا(1372)دنیای نوجوان ،تهران:تربیت
- شعاری نژاد.علی اکبر(1382)روان شناسی رشدنوجوانی وجوانی،تهران:پیام نور
- شیخ الاسلامی.رضا(1390)تجارت دخانیات درفقه،پژوهش نامه فقه وحقو ق اسلامی،سال چهارم ش8
- صادقى تهرانى، محمد(1388) ترجمان فرقان: تفسیر مختصر قرآن کریم،قم: شکرانه،چ1
- صفورایی پاریزی.محمدمهدی(1388)اثربخشی رعایت آموزه های اخلاق اسلامی درکارامدی خانواده،معرفت اخلاقی س اول ش1
- طاهرى، حبیب الله(1418) حقوق مدنى،قم: دفتر انتشارات اسلامى،چ2
- طالبان محمدرضا (1380)، دینداری و بزهکاری، تهران، فجر اسلام، ص 38
- غزالی اصفهانی، حسین(1388)دانستنیهای اعتیاد، اصفهان:مرکزتحقیقات رایانه ای قائمیه
- قاسمی.سلیمان(1382)آموزه های بهداشت وسلامت روان باتوجه به سیره علمی وعملی پیامبر(ص)وامام علی(ع)،قم:موسسه آموزشی پزوهشی امام خمینی
- گلپایگانى، لطف الله صافى(1417) جامع الأحکام،قم: انتشارات حضرت معصومه سلام الله علیها،چ4
- لنکرانى، محمد فاضل موحدى(بی تا) جامع المسائل،قم: انتشارات امیر قلم،چ11
- محمدنسل.غلامرضاوهمکاران(1391)کابردمدیریت پیشگیری ازوقوع جرم وآسیب های اجتماعی،تهران:میزان
- مطهری،مرتضی(بی تا) فقه و حقوق( مجموعه آثار)،قم:صدرا، چ1
- مکارم شیرازى، ناصر(1377) اخلاق در قرآن،قم: مدرسة الإمام علی بن أبی طالب( علیه السلام)،چ1
- مکارم‌شیرازى، ناصر (1427) استفتاءات جدید،قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام،چ2
- مکارم‌شیرازى، ناصر( 1427) دائرة المعارف فقه مقارن،قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام،چ1
- موسوى خمینى، سید روح اللّٰه (1424) توضیح المسائل( محشّٰى)،قم: دفتر انتشارات اسلامى،چ8
- نجفی.محمود وهمکاران(1392) پیشبینی آسیبهای اجتماعی بر اساس مهارتهای زندگی در دانش آموزان،مجله روانشناسی مدرسه، دوره ی دوم ش
- یزدى، سید مصطفى محقق داماد(1406) قواعد فقه،تهران: مرکز نشر علوم اسلامى،چ12
- دروس خارج برگرفته ازسایت فقاهت
- Brown,B&francis,S(1993).Participation in school : Perception of self& family.Adolescence , 28, 383-391
- H osseinbor, M., Bakhshani, N., & Shakiba , M. (2012). Family functioning of addicted
- and nonaddicted individuals: A comparative study. Int J High Risk Behaviour Addict, 1(3), 109-114.
Kumpfer, K. L. , Alvarado, R. , Tait, C. , and Turner, C. (2002). Effectveness of school-based family and children’s skills training for substance abuse preventon among 8-6 year old rural children. Psychology of Addictve Behaviors, 65 ,16–S71.
)